La Loire à Vélo: een fantastische fietsroute langs de Loire

Door Anne-Claire Delorme , Op 9 Februari 2024, 08:00

© D. Darrault / CRT Centre-Val de Loire — Van het Loiredal tot aan de Atlantische kust loopt een 900 km lange fietsroute, geschikt voor fervente renners, maar ook voor liefhebbers van natuur en cultuur.

Het is een van de populairste fietsroutes van Frankrijk: vanaf Cuffy bij Nevers, in het Loiredal, rijd je helemaal naar Saint-Brevin-Les-Pins aan de Atlantische kust langs de laatste nog ongerepte rivier van Europa. Onderweg kom je langs legendarische kastelen, glooiende wijngaarden en authentieke dorpjes. Maar als je even afstapt is er nog meer te beleven: wandel door de betoverende kasteeltuinen, maak een ballonvaart boven de rivier of ga terug in de tijd in een van de grootste kloostercomplexen uit de middeleeuwen. Dit is slechts een greep uit wat je onderweg kunt doen tijdens deze fietstocht van meer dan 900 km. Dus snel op de pedalen!

Unieke bezienswaardigheden langs La Loire à Vélo

De priorij van La Charité-sur-Loire
Deze schitterende priorij moest in de 19de eeuw bijna wijken voor een nieuwe weg van Parijs naar Nevers. Maar dat werd gelukkig verhinderd door de schrijver Prosper Mérimée, een vurige verdediger van het Franse erfgoed, die ervoor zorgde dat de kerk een beschermd monument werd. Tegenwoordig staat de priorij zelfs op de Werelderfgoedlijst van Unesco als belangrijke etappeplaats op de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela. De priorij werd in de 11de eeuw gesticht door de orde van Cluny en is een parel van Romaanse bouwkunst, wat te zien is aan de fraaie ornamentiek, kapitelen, pilasters en twee bijzondere tympanen. Een mooi begin van een wandeling door dit leuke middeleeuwse stadje.
De kanaalbrug van Briare
14 bruggen en 7 sluizen: in Briare, een charmant plaatsje tussen Sancerre en Gien leiden alle wegen naar het water! Deze vroegere halteplaats voor de binnenvaart gaat er prat op het oudste kanaal van Frankrijk te hebben. Het werd in 1642 gegraven onder het bewind van Hendrik IV. Maar nog mooier is de kanaalbrug van Briare. Dit kunstwerk, dat werd ontworpen en gebouwd door Gustave Eiffel en de bouwkundige ingenieurs Daydé en Pillé, is 662 m lang en verrijst 11 meter boven de rivier. Het is daarmee een van de grootste, maar ook een van de spectaculairste bruggen in zijn soort. De kanaalbrug wordt geflankeerd door in totaal 62 lantaarnpalen en vier obelisken met kandelabers en werd al aan het eind van de 19de eeuw elektrisch verlicht. Je kan hem bewonderen als je erlangs fietst of tijdens een boottochtje. En neem daarna ook een kijkje in het Musée des Deux Marines et du Pont-Canal.
Orléans
Op steenworp afstand van de Loire laat je je fiets staan om een wandeling te maken door het historische centrum van Orléans, waar het wemelt van de monumenten en façades uit de renaissance, zoals het Hôtel Groslot, het Maison de la Coquille, het Hôtel des Créneaux of het Hôtel Cabu met het Musée d’Histoire et d’Archéologie. Loop ook even langs het huis van Jeanne d’Arc, een identieke reconstructie van het vakwerkhuis waar de heldin van de Honderdjarige Oorlog in 1429 verbleef, toen ze de stad van de Engelsen bevrijdde. Bijzonder interessant is het nieuwe Muséum d’Orléans pour la Biodiversité et l’Environnement (MOBE), vooral voor ouders met kinderen.
De kastelen aan de Loire
Het is lastig kiezen als je je fietstocht wil onderbreken voor een bezoek aan een van de vele kastelen aan de Loire (Externe link) . Als je bij Chambord (Externe link) aan komt rijden, waan je je in een sprookje, want tussen de bomen zie je steeds meer torentjes en schoorstenen tevoorschijn komen. Afgezien van het bezoek aan het kolossale kasteel van Frans I (er zijn 60 vertrekken te bezichtigen!), kan je ook nog eens 15 km lang over fietspaden toeren door het domein van het kasteel, op zoek naar een observatiepost om reeën, everzwijnen of herten te spotten. In Blois is het koninklijke kasteel een soort handboek voor de architectuur, want er zijn vier belangrijke bouwstijlen te bewonderen (middeleeuws, gotisch, renaissancistisch en classicistisch). In Chenonceau (Externe link) maak je kennis met voorname vrouwen uit de Franse geschiedenis. En in Azay-Le-Rideau, dat is gebouwd op een eiland in de rivier de Indre, geven de vierhonderd jaar oude collecties een beeld van de vorstelijke levensstijl van de adellijke families in de 19de eeuw.
Amboise
Voor een bezoek aan het kasteel van Amboise (Externe link) en het charmante dorp moet je even goed doortrappen. Dit prachtige gotische kasteel ligt namelijk op een hoge rots met een fantastisch uitzicht op de rivier en het omringende landschap, die door Unesco tot werelderfgoed zijn bestempeld. Neem dus de tijd om ervan te genieten, voordat je een kijkje gaat nemen in de zalen van het kasteel die zijn gewijd aan de renaissance en de 19de eeuw. Het architectonische hoogtepunt van het kasteel is de Chapelle Saint-Hubert, waar Leonardo da Vinci is begraven. De kapel is wegens renovatie gesloten, maar het prachtige interieur met de versieringen van tufsteen is te zien op de histopad (tablet) die je tijdens je bezoek meekrijgt. Tot slot kan je nog een wandeling maken door het twee hectare grote park, waar in het beschermde vogelreservaat meer dan 90 vogelsoorten leven.
Tours
Dit is een etappe om even bij te komen na de beklimming op het vorige stuk van de Loire à Vélo. Tours staat bekend als de stad van de internationale gastronomie (Externe link) , waar heerlijke specialiteiten te krijgen zijn, zoals de beroemde rillettes uit Tours zelf, de romige geitenkaas Sainte-Maur-de-Touraine, noga en natuurlijk de wijnen van de Touraine. Genoeg om je honger en dorst mee te stillen voordat je de klinkerstraatjes van het oude centrum gaat verkennen. Je vindt er mooie vakwerkhuizen en bijzondere monumenten, zoals de kathedraal Saint-Gatien, een gotisch meesterwerk waar de koningskinderen van Karel VIII en Anna van Bretagne begraven zijn. Neem nog even een versnapering op een van de leuke terrassen aan het water en zet dan koers naar Savonnières, een mooi dorp aan de oevers van de Cher en het vertrekpunt om met een traditioneel binnenvaartschip een boottochtje over de Loire te maken.
Troglodietendorpen
Wist je dat de streek van Saumur de meeste grotwoningen (Externe link) van Frankrijk heeft? Om mergel en tufkrijt te winnen, de bekende lichte steensoorten aan de oevers van de Loire, zijn hier kilometerslange tunnels uitgegraven die worden gebruikt voor het kweken van paddenstoelen, maar ook om wijn te maken of manden te vlechten, zoals in Villaines-Les-Rochers. Daarnaast zijn ze een belangrijke toeristische trekpleister. Ook zijn er grotwoningen gemaakt, en die waren lang niet allemaal primitief. Er zitten zelfs heuse herenhuizen bij, die (deels) in de heuvels zijn uitgegraven, zoals La Grande-Vignolle in Turquant, een huis met een gevel van maar liefst 150 meter, een klein landhuis bij Souzay-Champigny en het kasteel van Morains in Dampierre-sur-Loire. In de buurt van Chinon kan je op het traject van La Loire à Vélo tijdens bepaalde religieuze feestdagen de romaanse kapel van Sainte Radegonde bezichtigen, die om het graf van een kluizenaar uit de middeleeuwen is gebouwd.
Saumur
Een sprookjeskasteel op een heuvel boven de rivier: wie zou niet afstappen in Saumur, tussen twee etappes van La Loire à Vélo? Na een bezoek aan het museum in het kasteel, dat aan kunstnijverheid en de paardensport is gewijd, moet je ook zeker gaan kijken bij Le Cadre Noir, de prestigieuze rijschool waar generaties eliteruiters zijn opgeleid. Je krijgt er een kijkje achter de schermen bij de zadelmakerij en de stallen, en je ziet natuurlijk ook in de grote manege hoe de stalmeesters met de paarden aan het werk zijn: rijkunst op hoog niveau! Je kan verder met kinderen een speurtocht doen om te ontdekken hoe de dag van een paradepaard eruitziet.
De Abdij van Fontevraud
Deze beroemde abdij mag je echt niet overslaan! Hij werd in de 12de eeuw gesticht door Robert d’Arbrissel op basis van de leer van de benedictijnen, en groeide uit tot de grootste abdij van Europa. Maar hij is ook om andere redenen bijzonder. Zo stonden er vaak vrouwen aan het hoofd – 36 abdissen tussen 1115 en 1792 – en was de abdij de laatste verblijfplaats van Eleanor van Aquitanië en haar zoon Richard Leeuwenhart, van wie je er de liggende grafbeelden kunt bewonderen. Bovendien is de Abdij van Fontevraud (Externe link) sinds 2021 een fantastisch centrum voor moderne kunst met meer dan 900 werken van beroemde kunstenaars als Henri Toulouse-Lautrec, Edgar Degas, Maurice de Vlaminck en de Nederlander Kees van Dongen.
Angers
Nog een kasteel langs de route van La Loire à Vélo? Jazeker, en niet het minste! Het kasteel van Angers (Externe link) , dat in de 11de eeuw werd gebouwd om de stad te beschermen tegen de invallen van de Vikingen, bezit achter de 17 verdedigingstorens een uniek meesterwerk dat op de Werelderfgoedlijst staat: het oudste (1375) en grootste bewaard gebleven wandtapijt uit de middeleeuwen. Op een oppervlak van 103 m bij 4,5 m verbeeldt dit uitzonderlijk fijn uitgevoerde werk als een soort stripverhaal de Apocalyps volgens Johannes, maar ook episodes uit de middeleeuwen (zoals de pest, hongersnood en de Honderdjarige Oorlog). In Angers, dat bekendstaat als de groenste stad van Frankrijk, kan je heerlijk flaneren door de klinkerstraatjes met vakwerkhuizen en herenhuizen in de gotische bouwstijl van de Anjou. Het is ook leuk wandelen langs de meanders van de rivier rond het Île de Saint-Aubin, een natura 2000-gebied, waar je tussen de weiden met trekvogels door fietst. Bijzonder zijn verder de mozaïeken van Isidore Odorico, een telg uit een eeuwenoude kunstenaarsfamilie wiens prachtige art-decowerken overal in West-Frankrijk te vinden zijn.

De leukste activiteiten op de route van La Loire à Vélo

Ontdek het genie van Leonardo de Vinci in het gelijknamige park in Amboise
In het Château du Clos-Lucé in Amboise, de laatste verblijfplaats van Leonardo da Vinci, moet je zorgen dat je potlood en papier bij je hebt: kinderen van 7 tot 12 jaar mogen er als leerlingen van de beroemde schilder, beeldhouwer en uitvinder aan de slag. De opdracht is om een machine te tekenen naar voorbeeld van de onvoorstelbare uitvindingen (Externe link) die in het Parc Leonardo da Vinci zijn nagebouwd. Klim op een belegeringswerktuig, neem een kijkje in een raderboot of steek een draaibrug over. De ideeën van de geniale uitvinder zijn uitgebeeld met maquettes op ware grootte en jong en oud kunnen de machines uitproberen. Het indrukwekkendste is de levensgrote vliegmachine met een spanwijdte van 12 meter, die in de luchtvaarthal staat opgesteld, als blijk van Leonardo’s fascinatie voor de ruimte.
Proef de wijnen van de Loire
Als je toch langs de Loire fietst, proef dan ook de heerlijke wijnen die er worden verbouwd. La Loire à Vélo voert je langs maar liefst vijf wijngaarden en 400 toeristische wijnkelders (Externe link) waar 51 herkomstbenamingen voor wit, rood en rosé worden geproduceerd. Het is kortom een perfecte fietsroute voor wijnliefhebbers. Nantes, de stad van de muscadet, de Anjou, de Saumurois, de Touraine, de streek van de AOC Chinon en Bourgueil, en niet te vergeten de Sologne en de Sancerrois: genoeg namen om je te verleiden voor een wandeling door de wijngaarden, een bezoek aan een van de wijnkelders, waarvan sommige in de rotsen zijn uitgegraven, of een proeverij in een wijnkasteel. Het summum is wel om een glas biologisch geteelde rode Chambord (AOC Cheverny) te drinken in een verbouwde hoeve van het kasteel, waar een moderne wijnkelder is ingericht, of om de AOC Touraine Chenonceau te proeven onder de gewelven van de historische kelders van het kasteel.
Laat je betoveren door de prachtige tuinen van Chaumont-sur-Loire en Villandry
Het Loiredal wordt al sinds de 15de eeuw de tuin van Frankrijk genoemd. Dat komt omdat deze lieflijke streek een zeer vruchtbare grond heeft, waardoor er schitterende tuinen (Externe link) konden worden aangelegd. Zo heb je er moestuinen, siertuinen, boerentuinen, zonnetuinen en watertuinen. Bij het kasteel van Villandry werken circa tien hoveniers volgens de regels van de biologische landbouw op een uniek complex van 7 hectare aan renaissancistische tuinen, die als beschermd monument zijn aangemerkt. En bij het kasteel van Chaumont-sur-Loire wordt jaarlijks een groot festival met een moderne proeftuin gehouden, waar men zich verdiept in de hedendaagse mogelijkheden om op milieuvriendelijke wijze tuinen aan te leggen en te onderhouden.
Dans de hele nacht bij een café aan de oever van de Loire
Denk je eens in: een zwoele zomeravond aan de Loire, de lampionnen gaan aan en een zacht briesje ruist door de bladeren... Op verschillende plaatsen langs de route van La Loire à Vélo zijn van die gezellige cafés met terrassen te vinden, waar je kan neerstrijken voor een drankje, een portie gefrituurde vis, een voorstelling of een concert. Zo serveren ze bij À la Soupette de Mémère, in Savonnières, heerlijke boekweitwafels en flensjes met versgemaakte jam terwijl de zon langzaam in de Cher zakt. Bij La Corne des Pâtures, een duurzaam café in Baule, vlak bij Beaugency, wordt met louter lokale producten gekookt. En onder de honderd jaar oude bomen bij La Guinguette aux Babins, in Orée d’Anjou, kan je dansen tot in de vroege uurtjes!
Vaar onder de bogen van Chenonceau
Deze parel van renaissancistische bouwkunst is in meer dan één opzicht een uitzonderlijk kasteel. Alleen al om de ligging, want het is dwars over de Cher, een zijtak van de Loire, gebouwd. Het is zeker de moeite waard om een bezoek te brengen aan dit ‘Château des Dames’, waar niemand minder woonde dan Catharina de’ Medicis, en later de filosofe en feministe van het eerste uur Louise Dupin. Maar je kan er ook een uniek boottochtje maken. Huur een kano en glijd bij dageraad of juist in de schemering onder de bogen van het kasteel. Een ervaring om nooit te vergeten!
Overnacht in een te gekke slaapplaats
Weet je wat een ‘toue’ is? Zo noemen ze de platbodems die werden gebruikt voor de binnenvaart op de Loire. Maar tegenwoordig kan je er overnachten, als je op zoek bent naar originele accommodatie tussen twee etappes van La Loire à Vélo. Bij Saint-Florent-le-Vieil kan je inschepen op de Anguille sous Roche, een platbodem met een bovendekse kajuit voor een leuk boottochtje op de rivier, waar je met een beetje geluk een ijsvogel, zilverreiger of blauwe reigers ziet. Of slaap je liever hoog en droog? Klim dan in een oude vissershut op palen van de Manoir de l’Espérance bij Saint-Brévin-Les-Pins, aan de Atlantische kust. En wie het liever onder de grond zoekt, kan een overnachting boeken in een grotwoning, zoals La Cavée du Coteau, in de heuvels van de Vouvray, waar zelfs een fietsenstalling is.
Beleef de zonsopgang hoog boven de kastelen aan de Loire
Een ballonvaart is zonder twijfel een van de mooiste manieren om een overzicht te krijgen van de kastelen aan de Loire en de prachtige rivier. Je ziet de schitterende gebouwen in volle glorie, de kaarsrechte indeling van de Franse tuinen, en het bruisende leven op de oevers. Maar je moet wel vroeg uit de veren, want om alles uit deze unieke ervaring te halen, is het zaak om ruim voor zonsopgang op te stijgen. Amboise, Chenonceau, Chambord, maar ook het kasteel van Ussé, dat wel het kasteel van Doornroosje wordt genoemd, de koninklijke burcht van Chinon en het kasteel van Rivau: je kijkt je ogen uit!
Maak een ritje op een olifantenrug in Nantes
In het Nantes van nu is een plek waar Jules Verne, de hier geboren schrijver en de grondlegger van de sciencefiction, zich prima zou hebben vermaakt: les Machines de l’Île (Externe link) ! Deze fantasierijke locatie op de plaats van de vroegere scheepswerven brengt een eerbetoon aan de vooruitziende blik van Jules Verne, de uitvindingen van Leonardo da Vinci en het industriële verleden van de stad. Je vindt hier namelijk een heel scala aan mechanisch bewegende beesten, zoals reusachtige vlinders en kolibri’s, of een acht meter hoge reiger die je kan laten vliegen. Maar het leukste is misschien wel op de rug te klimmen van de 12 meter hoge olifant voor een ritje met uitzicht op de Loire!
Een kunstroute aan de monding van de Loire
Lastig om gebogen over je stuur te blijven zitten met deze leuke kunstroute langs de monding van de Loire, helemaal aan het eind van La Loire à Vélo. Met maar liefst 33 hedendaagse kunstwerken (Externe link) die verspreid over 44 kilometer zijn opgesteld, fiets je door een soort openluchtmuseum! Maar de monding van de Loire bezit ook een onvoorstelbaar rijke biodiversiteit. Dit gebied van 20.000 hectare aan moerassen, rietlanden en wetlands ligt op een belangrijke route voor trekvogels. Dus hou je verrekijker bij de hand!