De Culturele Olympiade: kunst krijgt een belangrijk podium tijdens de Spelen van Parijs

In het Palais Royal in Parijs repeteert het dansgezelschap L'Oubliée voor de uitvoering van ‘Horizon’, die te zien zal zijn tijdens de Culturele Olympiade (beeld van de repetities).

De Olympische en Paralympische Spelen beperken zich niet alleen tot sport, integendeel! Op initiatief van de Franse baron Pierre de Coubertin vinden er tijdens de Spelen al meer dan honderd jaar tal van culturele evenementen plaats; tot 1948 werden er zelfs kunstwedstrijden gehouden. Ook tijdens en voorafgaand aan de Olympische en Paralympische Spelen van Parijs zullen er overal in Frankrijk honderden culturele evenementen worden georganiseerd.

Tot het einde van de zomer van 2024 zullen musici, dansers, acteurs, fotografen en beeldend kunstenaars te zien zijn op verschillende plekken, zowel in theaters als in de natuur en op sportlocaties. In Frankrijk en de overzeese gebiedsdelen worden talloze evenementen georganiseerd, die – helemaal in de geest van de Spelen – voor iedereen toegankelijk zullen zijn zodat de stemming er bij het publiek al goed in zit voordat de atleten hun topprestaties zullen leveren.

Diverse beroemde cultuurtempels, zoals de Grande Halle de la Villette en de Opéra Garnier in Parijs, het paleis van Versailles en het Mucem in Marseille, in de Provence (Externe link) , zullen een podium bieden aan bekende artiesten en jonge talenten, onder wie de Franse choreografen Mourad Merzouki en Raphaëlle Boitel en de paardendresseur Bartabas.

Duurzaam gebouwde olympische paviljoens in het Parc de la Villette

bassin villette - paris LVWTFQ-I ©LVWTFQ - Parc de la Villette in Parijs.

Het is nogal een gewaagd project – op het snijvlak van cultuur en sport – dat momenteel gerealiseerd wordt in het Parc de la Villette in Parijs in het kader van de Culturele Olympiade van 2024. In een van de belangrijkste groene longen van Parijs komen deze zomer enkele tijdelijke paviljoens voor twintig sportfederaties te staan (waaronder die van Club France), waar de Olympische medaillewinaars gehuldigd zullen worden. Ze zijn ontworpen door studenten van de hogeschool voor architectuur in Parijs. Deze paviljoens, ‘archi-folies’ genaamd, worden duurzaam gebouwd en zullen na de Spelen worden afgebroken en gerecycled of elders in Frankrijk weer worden opgebouwd om lokale sporten te promoten.

Afgelopen zomer, een jaar voorafgaand aan de openingsceremonie van de Spelen (en de officiële opening van de Club France), werden de eerste maquettes en schetsen op de Parijse Ecole Nationale Supérieure d’Architecture Paris-Malaquais, vlak bij de Pont des Arts, tentoongesteld om zo alvast een inkijkje te geven in deze unieke collectief bedachte bouwwerken die in juni van dit jaar langs het Canal de l’Ourcq zullen verrijzen.

Sport op het witte doek

 Cine-concert le Roman de Carpentier © CNC / Vincent Baillais - Ter gelegenheid van de Culturele Olympiade staan er in Frankrijk meerdere films onder begeleiding van livemuziek op het programma.

In aanloop naar de Olympische en Paralympische Spelen in Parijs kun je ook je culturele kennis op het gebied van sport en films verrijken. In het kader van de Culturele Olympiade vertoont het Centre National du Cinéma et de l'Image Animée (CNC) twee gerestaureerde stomme films als onderdeel van een serie ‘ciné-concerts’ in diverse Franse steden. De eerste, Le Roman de Carpentier (uit 1913) vertelt het heroïsche verhaal van bokskampioen Georges Carpentier, begeleid door elektromuziek van Maxime Dangles. De tweede korte film, La Grande Passion (uit 1928), neemt de kijkers mee achter de schermen van het Franse rugbyteam dat toen al ongekend populair was. De muzikale omlijsting wordt uitgevoerd door componist en performer Johann Percival.

Belangrijke data:

  • Le Roman de Carpentier:
    26 januari 2024 - Lux Scène Nationale in Valence, ten zuiden van Lyon.
    23 maart 2024 in Epinal (Vogezen), ter gelegenheid van een filmfestival van Image’Est.

  • La Grande Passion:
    25 januari 2024: Lux Scène Nationale in Valence.

Diverse exposities rondom het thema sport dit najaar

De Culturele Olympiade is een mooie gelegenheid om de sportieve kant van Frankrijk te ontdekken. Na de succesvolle editie van de Europese Erfgoeddagen (Externe link) op historische sportlocaties in Frankrijk, met rondleidingen en artistieke performances in stadia, zwembaden en op paardenrenbanen en een uniek optreden van een koorddanser in de centrale hal van het Musée d’Orsay, worden er in het najaar van 2023 diverse exposities rondom het thema sport georganiseerd.

Terwijl 2023 in het teken stond van de organisatie van de Rugby World Cup in Frankrijk, presenteert het Archives Départementales du Gers (Occitanië) een expositie genaamd ‘Du Coq à l’âme’, die laat zien hoezeer deze sport in de regio is verankerd. Van 13 oktober 2023 tot en met 26 januari 2024 zijn enkele honderden archiefstukken te zien, die het archief in bijna twee jaar bij diverse clubs en particulieren verzamelde. Rugbyfans kunnen speciale lezingen bijwonen, meer over de archieven te weten komen en een speciaal uitgegeven boek over rugby kopen.

Daarnaast zijn er in het najaar nog andere tentoonstellingen te zien in het kader van de Culturele Olympiade. In Parijs wijdt het Musée de l’Armée een expositie (‘Victoire!’) aan sportieve overwinningen, terwijl het Musée des Arts Décoratifs aan de hand van kledingcollecties en accessoires het verband aantoont tussen de sport- en de modewereld (‘Mode et sport, d'un podium à l'autre’). En in Nice brengt het Musée National du Sport een eerbetoon aan vrouwelijke atleten die dankzij hun sportprestaties hebben bijgedragen aan een betere representatie van vrouwen in de sport (‘Les Elles des Jeux’).

Culturele evenementen die je niet mag missen in 2024

In de aanloop naar en tijdens de Spelen worden er allerlei culturele evenementen georganiseerd. In het voorjaar van 2024 zullen er tijdens de Olympische fakkeltocht (Externe link) langs het hele parcours door de Franse regio’s diverse shows en optredens plaatsvinden bij toeristische trekpleisters, zoals de vestingmuren van Carcassonne in Occitanië en de baai van de Mont-Saint-Michel in Normandië.

Ook voor de jongere generatie, artiesten in de dop en toekomstige atleten, zal tijdens de Culturele Olympiade veel aandacht zijn. Van april t/m juni zullen er namelijk in het kader van de Olympiade de l’Enfance et de la Jeunesse voor kinderen en jongeren allerlei tentoonstellingen, activiteiten en projecten worden georganiseerd in musea en culturele centra. Daarnaast zal op alle scholen in Frankrijk de ‘Dans van de Spelen’ worden ingestudeerd op basis van een choreografie van Mourad Merzouki.

Van 21 t/m 23 juni krijgen amateur-artiesten de kans om hun kunsten te vertonen tijdens de ‘Olympiade des Amateurs’, een muzikaal festijn waarop iedereen zijn stem kan laten horen en uit volle borst kan meezingen, voordat een maand later de atleten tijdens de openingsceremonie (Externe link) zullen aantreden.

Maar ook daarna valt er op cultureel gebied nog genoeg te beleven, want tijdens de Olympische Spelen en de rest van de zomer worden kunstwerken tentoongesteld in de openbare ruimte en vinden er unieke optredens plaats, bijvoorbeeld van muzikanten op de fiets!