Je hebt het woord Provence nauwelijks uitgesproken of je waant je al in een zonnig oord met lavendelvelden om je heen en het gezang van krekels op de achtergrond. Voeg hier de geur van versgeperste olijfolie aan toe of het gevoel van de neerdwarrelende sneeuwvlokjes op de geliefde berg van Cézanne, de Sainte-Victoire in de winter. Want op vakantie gaan in de Provence kan het hele jaar door! De typische Franse art de vivre uit zich op elke hoek van de straat, van elk landschap, karakteristiek dorpje en historische stad tot aan de hoge bergen en de heerlijk geurende natuurgebieden.
De mooiste bezienswaardigheden: welke plekken moet je beslist zien in de Provence?
Dorpen, abdijen en historische overblijfselen
Van Vaison-la-Romaine tot aan Arles, overal in de Provence zie je sporen van het Romeinse verleden. In Vaison-la-Romaine herinneren de mozaïeken, villa’s en badhuizen aan de welvarendheid van de Gallo-Romeinse tijd en in Orange is dat het indrukwekkende podium van het antieke theater dat op de werelderfgoedlijst van de Unesco staat. Iets zuidelijker ligt Arles waar het amfitheater nog altijd het toneel is van vele liveshows.
Vervolg je reis naar Avignon voor een bezoek aan het Palais des Papes, ofwel het pauselijk paleis, dat hoog boven de Rhône uittorent. In deze enorme gotische vesting met kleurrijke fresco’s en majestueuze zalen woonden vroeger negen pausen. Meer naar het oosten, in de heuvels van de Alpilles, ligt het hooggelegen dorp Les Baux-de-Provence, dat met zijn geplaveide straatjes en oude kasteel tot de mooiste dorpen van Frankrijk behoort. Ook de Carrières des Lumières, een oude steengroeve die nu wordt gebruikt als centrum voor digitale kunst en waar de mooiste kunstwerken geprojecteerd worden op de hoge wanden, mag je niet overslaan.
Ga dan door naar de karakteristieke dorpen van de Luberon. Gordes, Bonnieux, Lourmarin, Lacoste en Ménerbes, allemaal even prachtig met hun natuurstenen huizen en hoge ligging boven het Provençaalse landschap. Te midden van dit rustgevende landschap liggen de abdijen van Sénanque en Thoronet, beide op de werelderfgoedlijst van de Unesco, er vredig bij.
Aix-en-Provence, Arles, Saint-Rémy: steden met een Provençaalse levenstijl
Het licht en de landschappen van de Provence waren een inspiratiebron voor de grootste meesters, die de dorpen en de heuvels op hun doek tot leven brachten. Zo drukt Vincent van Gogh nog altijd zijn stempel op Arles en Saint-Rémy-de-Provence waar hij zijn beroemdste werken schilderde.
In Arles toont de Fondation Van Gogh hoe geniaal hij was, terwijl het Monastère Saint-Paul-de-Mausole in Saint-Rémy juist laat zien hoe zijn laatste maanden werden gekenmerkt door ziekte en een ongelooflijke artistieke creativiteit. Een andere trekpleister in Arles is de wekelijkse markt met zonovergoten fruit en groenten.
Overal in de Provence geven deze Provençaalse markten een overzicht van alle lokale producten en smaken van de Vallée de la Gastronomie, een culinaire route door het zuiden van Frankrijk. Verse vis voor de bouillabaisse in Marseille, truffels in Carpentras, en bloemen en calissons in Aix-en-Provence, de thuisbasis van Paul Cézanne.
Zijn atelier, boven op de heuvel van Lauves, is open voor bezoekers. Niet ver daarvandaan biedt het grote plein een verpletterend uitzicht op de Montagne Sainte-Victoire, die een grote inspiratiebron was voor meer dan 80 van zijn kunstwerken. Als hoofdstad van de Provençaalse levensstijl valt iedereen als een blok voor het charmante Aix-en-Provence met zijn levendige steegjes, schaduwrijke pleinen, oude herenhuizen en de schitterende Cathédrale Saint-Sauveur gebouwd in een romaanse, gotische en barokke stijl.
Spectaculaire natuur
Bij een vakantie in de Provence hoort ook een ontdekkingstocht door de schilderachtige en kleurrijke natuur. Zoals een wandeling langs de okerkleurige rotswanden van het Provençaalse Colorado, in het hart van het regionale natuurpark van de Luberon, dat is aangemerkt als geopark en als biosfeerreservaat (wel buiten het hoogseizoen gaan!).
De bijna 2000 m hoge top van de Mont Ventoux, de reus van de Provence, lijkt wel een maanlandschap en het uitzicht is al even duizelingwekkend. Helemaal in de zomer, als de lavendelvelden van Valensole en op de hoogvlaktes in een zee van blauw veranderen. Of doorkruis de onwerkelijke schoonheid van de Gorges du Verdon, de diepste kloof van Europa, waar het smaragdgroene water zich een weg door baant.
Weg van de drukte is het heerlijk wandelen op de schaduwrijke paden van het eeuwenoude bos van het Massif de la Sainte-Baume. En midden in het groen zorgen de watervallen van de Vallon des Carmes en de Sillans-la-Cascade voor de nodige verfrissing.
De heuvels in de Alpilles zijn bedekt met olijfbomen en oliemolens. Verder kent de streek ook een verscheidenheid aan uitzonderlijke wijngebieden, met bekende appellations zoals Côtes de Provence, Coteaux d'Aix en Châteauneuf-du-Pape.
De Provençaalse kust: calanques, moerassen en vestingwerken
Geen betere uitvalsbasis dan Marseille voor een ontdekkingstocht langs de Provençaalse kust. De historische havenstad aan de Middellandse Zee wordt beschermd door de basiliek Notre-Dame-de-la-Garde boven op de top van een heuvel. Bezoek de vismarkt in de oude haven, het bruisende hart van Marseille, en neem een kijkje in het Mucem, het museum voor mediterrane beschavingen onder meer gewijd aan de maritieme en culturele geschiedenis van de stad. Vlak bij het Mucem is in de Villa Méditerranée een replica te zien van de Grotte Cosquer, een fascinerende onderwatergrot met prehistorische schilderingen die voor de kust van Marseille werd ontdekt.
Ten westen van Marseille en grenzend aan de Middellandse Zee strekt de Camargue zich uit over een uitgestrekt natuurgebied van moerassen, meren en stranden. Witte paarden, zwarte stieren en roze flamingo’s leven hier in alle vrijheid. De Côte Bleue kenmerkt zich juist door steile kalkstenen kliffen en verborgen baaien.
Aan de oostkant van Marseille strekt het Parc National des Calanques zich uit tot aan Cassis. Hier is de kust een aaneenschakeling van schitterende baaien met blauwgroen water. Voor de kust van Hyères, richting de Côte d’Azur, herbergt het Parc National de Port-Cros et de Porquerolles zowel op het land als onder water een uitzonderlijke fauna en flora.
De Provençaalse kust telt ook enkele strategische vestingwerken, zoals het Château d’If, de legendarische gevangenis uit de zestiende eeuw, die voorkomt in de roman ‘De graaf van Monte-Cristo’ van Alexandre Dumas, het fort van Brégançon en de negen forten van de Mont Faron, bij Toulon.
Goed om te weten
Waar ligt de Provence?
De Provence ligt in het zuidoosten van Frankrijk en strekt zich uit van de Mont Ventoux in het noorden tot aan de kust van de Middellandse Zee in het zuiden en van het Rhônedal in het westen tot aan de Alpen in het oosten. Het uitgestrekte gebied kenmerkt zich door spectaculaire landschappen en grote hoogteverschillen.
Wat is de beste periode om naar de Provence te gaan?
Door het milde klimaat kun je het hele jaar door naar de Provence. In de zomer trekken de festivals, bloeiende lavendelvelden en koelere bergen veel toeristen. In de winter keert de rust terug langs de kust, maar is het nog altijd aagenaam zoning.
Bereikbaarheid van de Provence
Vanaf Parijs reis je in minder dan 3 uur met de hogesnelheidstrein (TGV) naar Marseille, Aix-en-Provence en Avignon. Vanaf daar gaan regionale treinen naar de kleinere steden, met onderweg vaak prachtige uitzichten op de Alpen en de Middellandse Zee. Om de dorpen te bezoeken is een auto het handigst. Fietsers kunnen hun hart ophalen aan mooie fietsroutes als de ViaRhôna, de Méditerranée à Vélo en de Via Venaissia, tussen Orange en Isle-sur-Sorgue.
