Een administratieve beslissing, de mate waarin de druiven gerijpt zijn… en het verdict van de wijnbouwer spelen mee om te bepalen wanneer de wijnoogst begint in de 17 wijngebieden van Frankrijk.
Vanaf eind augustus wordt in de zuidelijke wijngebieden ‘het bal van de snoeischaren’ geopend (Corsica, Languedoc-Roussillon, Provence). Dan is men vertrokken voor 15 dagen hard labeur. De periode van de wijnoogst is echter gespreid over drie maanden in Frankrijk. Als algemene regel geldt dat de wijnoogsten vroeger beginnen in het zuiden dan in het noorden van het land.(*)
De zogenaamde ‘ban des vendanges’
Hoe verloopt het proces? Het begint met de administratieve publicatie van de ‘ban des vendanges’, dat is de toelating van de prefectuur om de druiven te oogsten. De datum komt doorgaans overeen met de 100e dag na de bloeitijd van de wijnstokken.
Daarna geldt een zekere overweging. Is de rijping van de druiven adequaat? Met andere woorden, bevatten de druiven een optimaal gehalte aan suiker die zal omgezet worden in alcohol? Indien ja, blijft nog de zuurtegraad te bepalen: synthese, harmonie en evenwicht van de druivenpit beslissen in fine de keuze van de wijnbouwer om de oogst te beginnen. Hij is immers verantwoordelijk voor de aroma’s die hij zijn wijn wil geven.
Vroeger rijp in het zuiden
De graad van rijping wordt bepaald door de ligging van de heuvelruggen en de intensiteit van de zonnestralen. En wat uiteraard ook meespeelt voor het bepalen van de startdatum is de aard van de 351 Franse druivensoorten die gebruikt worden om wijn te maken.
Late oogsten
Voor sommige soorten wijn, zoals de Gewurztraminer of de Riesling in de Elzas, kiest men een late oogst, rond half oktober.
Resultaat: een rijpere druif, die dus meer suiker bevat.
Ook de wijnen van het zuidwesten (Jurançon) lenen zich voor een late oogst.
Het resultaat is een zoete nectar die perfect samengaat met sommige gerechten uit de streek van Le Béarn, zoals gekonfijte eend of eendenlever.
Zeer late oogsten: ijswijn
En dan zijn er nog de ijswijnen, die gemaakt worden met druiven die pas in december of januari worden geoogst.
De bevroren druiven werpen hun ijslaagje af tijdens de persing.
Gevolg: een wijn met een zeer hoog suikergehalte, ideaal om te serveren bij desserts en andere zoete nagerechten. De ijswijn heeft onder meer een goede reputatie in Canada, waar men er een specialiteit van gemaakt heeft. In Frankrijk is de Elzas de enige regio die ijswijn produceert.
* Kalender van de wijnoogsten per regio:
- Eind augustus: Corsica, Languedoc-Roussillon, Provence
- Begin september: Beaujolais, zuidelijke Rhônevallei
- Half september: noordelijke Rhônevallei, Bordelais, Bourgogne, Bugey en Savoie, Jura, Centre, Sud-Ouest, Val-de-Loire
- Eind september: Elzas, Champagne
- Begin oktober: Charentes, Cognac, Lorraine
‘Overmatig gebruik van alcohol schaadt de gezondheid. Drink met mate’