De Franse geschiedenis staat bol van historische personen die bij velen nog steeds bekend zijn. Wil je meer te weten komen over Jeanne d’Arc, Louis XIV of Georges Pompidou? Historische routes, kastelen, tuinen, musea en gedenkmonumenten nemen je mee naar het leven van deze beroemdheden.
De Gallo-Romeinse tijd tot de Middeleeuwen
Vercingétorix (circa 82 -46 v Chr.) was een Gallische koning uit de Auvergne die aan het hoofd stond van de Gallische opstand tegen de Romeinen in 53-52 v Chr.. Na meerdere veldslagen werd bij Alesi Gallië voorgoed verslagen en ingelijfd bij het Romeinse Rijk. Je kunt deze oorlog herbeleven in het MuseoParc Alésia in de Bourgogne.
Een andere grote leider is Karel I de Grote (in Frankrijk ook Charlemagne genoemd). Hij werd geboren rond het jaar 740 en hij was koning van het Frankische Rijk. Zijn regeringsperiode is voor Europa op allerlei gebied van groot belang geweest. Zijn rijk omvatte een groot gedeelte van het huidige West-Europa en Karel probeerde er niet alleen een politieke, maar ook een culturele eenheid van te maken. Ook bevordering van het onderwijs stond bij hem hoog in het vaandel. In Frankrijk wordt ‘Sacré Charlemagne’, de ‘heilige Karel de Grote’ beschouwd als de uitvinder van scholen en is hij de patroonheilige van de studerende jeugd. Door de Poitou, loopt een parcours « Charlemagne » langs de abdij van Charroux, één van Frankrijks mooiste dorpjes, waar je de hoge achthoekige toren uit de elfde eeuw kunt bewonderen die ook wel de toren van Charlemagne genoemd wordt.
De invloed van de kerk wordt tijdens het bewind van Lodewijk IX, genaamd de Heilige (Saint-Louis in het Frans), nog groter. Hij was koning van Frankrijk van 1226 tot zijn dood in 1270. Hij opende in 1248 de Sainte-Chapelle op het Ile de la Cité in Parijs. Deze kapel vormde destijds de hofkapel van het koninklijk paleis van Lodewijk IX en diende voor het bewaren van zijn relieken die hij gedurende zijn leven gekregen had. In 1297 werd hij door de paus heilig verklaard.
Twee eeuwen later, in 1425, ziet een jongeman in de Lorraine een verschijning van de aartsengel Michaël, beschermheilige van de Dauphin, die hem de opdracht geeft de Engelsen buiten Frankrijk te houden. Niet veel later begint één van de bekendste militaire conflicten uit de Europese militaire geschiedenis: de Honderdjarige Oorlog, de legendarische strijd tussen Frankrijk en Engeland.
In 1429 liep het Engelse offensief vast tijdens het beleg van Orléans, omdat de 16-jarige Jeanne d’Arc erin slaagde het Franse leger nieuwe moed te geven. Zes jaar later werd het Engelse leger geleidelijk uit Frankrijk verdreven. Je kunt het kasteel van Chinon, daar waar Karel VII Jeanne d’Arc in 1429 ontving, bekijken en leren over het leven van Jeanne d’Arc.
Van de Renaissance tot de Franse Revolutie
In 1515 werd Frans I koning van Frankrijk. Het wapen van Frans I is de salamander. Deze is onder andere terug te vinden op de plafonds en de muren van het Kasteel van Chambord in de Loirevallei. Na de overwinning van de Slag van Marignano bij Milaan regeerde hij over een machtig koninkrijk. Hij stuurde Jacques Cartier op ontdekkingsreis naar New Foundland en deze ontdekte daar de rivier St. Lawrence in Quebec. En hij maakte Frans de officiële taal van bestuur in plaats van het Latijn. In 1533, trouwde de tweede zoon van Koning Frans I, Hendrik II, met Catherine de Médicis, die regente werd. Zij hield van luxe en feesten en gedroeg zich als een ware prinses uit de Renaissance. Samen met haar verre nicht Diane de Poitiers, was ze de aanleiding voor de aanleg van de Franse tuinen van het kasteel van Chenonceau. Ze werd al gauw de maîtresse van Koning Hendrik II. Het Kasteel van Chenonceau werd door de koning aan Diane de Poitiers geschonken.
Hendrik IV (een neef van de kinderloze Hendrik III, zoon van Frans I en Catherine de Médicis) werd later koning van Frankrijk. Hij was één van de populairste koningen. Hij werd destijds in 1553 geboren in het Kasteel van Pau. Dit is een kasteel uit 1370. Tegenwoordig huisvest dit kasteel een nationaal museum over « Hendrik de Grote » en het pantser van een schildpad dat als zijn wieg gediend heeft is hier te zien. Hendrik IV is in 1610 vermoord door Ravaillac, een fanatieke monnik. Hendrik IV was de eerste Franse monarch van het Huis Bourbon.
Na zijn dood werd hij opgevolgd door zijn kleinzoon Lodewijk XIV. “De staat, dat ben ik.” Deze woorden geven een prachtige omschrijving van zijn heerschappij. Tijdens zijn 72 jaar durende koningschap trok hij alle macht naar zich toe en onderwierp de adel aan zijn bewind, dat hij baseerde op zijn goddelijke recht om te besturen. Hij werd later bekend als « Zonnekoning ». Het Kasteel van Versailles werd de voornaamste residentie van de Franse Koning. De tuin van het kasteel met de vele fonteinen werd ontworpen door tuinarchitect Le Nôtre en het is momenteel de grootste Franse tuin van de wereld. Hij voerde veel oorlogen. Dit kostte de staatskas zeer veel geld. Gewone Fransen moesten daarom steeds meer belasting betalen aan de staat. Tegen het einde van de heerschappij van Lodewijk stond Frankrijk als gevolg van conflicten aan de economische afgrond. De belastingdruk was veel te hoog, de bevolking was ontevreden en de luxe van het koninklijke Versailles stak schril af tegen de armoede van het platteland.
De koning stierf in 1715 en hij werd opgevolgd door zijn achterkleinzoon Lodewijk XV. Deze werd op zijn beurt weer opgevolgd door Lodewijk XVI. Hij trouwde met Marie-Antoinette. Zij viel ook voor de charmes van het Kasteel van Versailles. Ze organiseerde er regelmatig grote feesten en theatervoorstellingen. De koningin was zeer modebewust en keek niet op geld. Van haar echtgenoot kreeg ze het Petit Trianon, waar ze haar kleine eigen theater liet bouwen. In Versailles liet ze ook Le Hameau de la Reine oprichten: een nagemaakt (luxe) uitvoering van een boerendorpje waar ze ver weg van het protocol boerin kon spelen. Tijdens de Franse Revolutie werd de koninklijke familie weggehaald uit Versailles. In 1793 werden ze beiden naar de guillotine gebracht. Later is hij bijgezet in de koninklijke graftombe van de basiliek van Saint-Denis.
19e eeuw: de twee Keizerrijken
Napoleon Bonaparte werd geboren in Ajaccio op Corsica. In 1804 werd hij Keizer der Fransen. Zijn juridische hervorming, de ‘Code Napoléon’ had een grote en blijvende invloed op het recht in vele landen waaronder Nederland en België. Het best wordt hij echter herinnerd door de rol die hij in de Napoleontische oorlogen speelde. Het lukte hem in het eerste decennium van de 19e eeuw een groot deel van Europa onder Frans gezag te brengen. Veel straatnamen in Parijs herinneren nog aan deze oorlogen: Iéna, Eylau, Friedland… In 1814 nam Napoleon na een verloren veldslag tegen Rusland, gedwongen afstand van de troon en werd hij naar het eiland Elba verbannen. Maar binnen een jaar wist hij te ontsnappen en wist in Frankrijk de macht opnieuw te grijpen. Tot op vandaag de dag kun je nog steeds de Route Napoleon rijden tussen Golfe-Juan aan de Côte d’Azur en Grenoble in de Alpen: de route die de Keizer in maart 1815 ook aflegde. Hij probeerde te ontsnappen naar Rochefort, vanwaar hij naar de Verenigde Staten wilde vluchten. Dit mislukte echter en in 1815 moest hij voor de tweede keer afstand doen van de troon. Het Tweede Franse Keizerrijk begon toen Napoleon III de macht greep en in 1852 zijn keizerskroon kon opzetten. In 1848 was in een revolutie de Julimonarchie afgezet en vervangen door de periode van de Tweede Franse Republiek. Charles Louis Napoleon Bonaparte (een neef van Napoleon I) werd het volgend jaar tot president gekozen. Maar voor regeren was deze Bonaparte niet in de wieg gelegd en in 1852 greep hij definitief de macht door het invoeren van een anti parlementaire grondwet en werd Napoleon III keizer. De heerschappij van Napoleon was voor de Franse economie een belangrijke periode van industrialisatie. Hij was verantwoordelijk voor een grote renovatie van Parijs die de contouren van de moderne stad bepaalde van nu.
De 5e Republiek in de 20ste eeuw
Generaal de Gaulle was de leider van een Franse regering in ballingschap tijdens de Tweede Wereldoorlog en werd de eerste president van de door hem ontworpen Vijfde Republiek. Hij stierf onverwacht in 1970 in Colombey-les-deux-églises. Hier is in 2008 het Memorial Charles de Gaulle opgericht. Na het aftreden van De Gaulle in 1969 werd Georges Pompidou president. Zijn presidentschap vond plaats in het laatste deel van de Trente Glorieuses, een periode van economische vooruitgang na de Tweede Wereldoorlog, tot voor de eerste oliecrisis. Op een persconferentie geeft Pompidou de volgende beschrijving van Frankrijk: "De goede keuken… de Folies Bergères… de Haute couture…". Hij pauzeert vervolgens en voegt hier aan toe: "Het is afgelopen! Frankrijk begint aan haar industriële revolutie!". Het is het begin van projecten als de Airbus, Ariane, Concorde,… Hij is een groot liefhebber van kunst en zijn droom is dan ook om in het centrum van Parijs een culturele instelling te openen dat toonaangevend zal zijn in de wereld. En dat geheel gewijd zal zijn aan moderne kunst, maar waar ook andere uitingen van kunst een plek zouden krijgen. Deze droom kwam uit want in 1977 werd het Centre Georges Pompidou geopend. Het opvallende gebouw wordt beschouwd als een belangrijk bouwwerk van de 20ste eeuw.
Cultuur speelt ook een belangrijke rol in de twee zevenjarige presidentsperioden van François Mitterrand. Het jaarlijks terugkerende muziekfestival op 21 juni is door hem in het leven geroepen. Daarnaast opende hij meerdere belangrijke instituten in Parijs: la Géode in het Parc de la Villette, het musée d’Orsay, het Institut du monde arabe, het Grand Louvre, de opera Bastille en de Nationale Bibliotheek van Frankrijk (heet tegenwoordig Bibliotheek François Mitterrand). Hij heeft ook de moderne architectuur bevorderd met onder andere de bouw van de Grande Arche de la Défense en de piramide van het Louvre.
Lees meer:
Misschien vind je dit ook interessant:
- Doe een cursus (Externe link) Frans voor op vakantie!
- Leer meer over de Franse geschiedenis (Externe link)