Verdwaal in een fantasiepaleis, tussen droom en realiteit

Het Palais Idéal van Facteur Cheval (Externe link) , het werk van een eenvoudig en bescheiden man
In 1879 struikelde postbode Ferdinand Cheval (1836-1924) over een vreemde steen die hem zin gaf om zelf een denkbeeldig paleis te bouwen in zijn tuin. 33 jaar later, in 1912, werd het gebouw realiteit. Het idee voor het gebouw, later het ‘Palais Idéal du Facteur Cheval’ genoemd, ontstond tijdens zijn dagelijkse rondes.

Geïnspireerd door de geïllustreerde postkaarten en magazines die hij uitdeelde, verzamelde Ferdinand Cheval (bijna) dagelijks stenen op het platteland die hij vervolgens in zijn weelderige tuin zette.

“Ik heb de koningin van de wereld uit een droom gehaald.”
Ferdinand Cheval, ontwerper van het paleis.

Het Palais Idéal van Facteur Cheval: niet-classificeerbaar

De unieke architectuur van Ferdinand Cheval staat bekend als niet-classificeerbaar en combineert verschillende stijlen uit 5 continenten. Men spreekt hier dus van ‘art brut’.

Wat maakt dit zo bijzonder? Al die gebeeldhouwde dieren en schepsels die het ideale paleis van postbode Cheval bevolken: kaaimannen, olifanten, pelikanen, maar ook feeën, reuzen, watervallen en historische of mythische figuren.

“Wat is het Palais Idéal nu eigenlijk? Het is het enige voorbeeld van de naïeve kunststroming in de architectuur. Naïeve kunst is een alledaags fenomeen dat iedereen kent, maar dat in de architectuur niet bestaat... In een tijd waarin naïeve kunst enorm populair geworden is, zou het belachelijk zijn om het gebouw niet te classificeren, aangezien wij, de Fransen, de eer hebben om de enige naïeve architectuur ter wereld te bezitten, en te wachten tot ze instort.” André Malraux.

Ferdinand Cheval stierf in 1924 en rust nu op het kerkhof van Hauterives, in de ‘Tombeau du Silence et de Repos sans fin (Externe link) ’. Een tombe die hij op 78-jarige leeftijd trouwens zelf bouwde.

Het Palais Idéal van Facteur Cheval: een artistieke inspiratiebron

Hoewel het Paleis geen enkele architectuurregel volgt en tot geen enkele kunststroming behoort, trekt het toch wel de aandacht van kunstenaars (Externe link) . In 1920 noemde André Breton Ferdinand Cheval zelfs een voorloper van de surrealistische architectuur. Dat wekt de bewondering van de virtuozen uit deze beweging. In 1932 wijdde de voornoemde Franse dichter en schrijver uit het surrealisme er trouwens een gedicht aan, genaamd ‘Le Revolver à cheveux blancs’.

Ook Picasso, Tinguely en Niki de Saint Phalle bewonderden dit bouwwerk.

“Om mijn gedachten bezig te houden, bouwde ik een droom.
Een feeëriek paleis …” Ferdinand Cheval, ontwerper van het paleis.

Hoewel Jean Dubuffet dit bouwwerk in 1945 gelijkstelde met art brut, werd het Palais Idéal van Facteur Cheval in 1969 door André Malraux (toenmalig minister van Cultuur) uiteindelijk omgedoopt tot ‘naïeve kunst’. Vanaf dat moment werd het meesterwerk een Historisch monument (Externe link) . Een terechte postume erkenning.

Vandaag leeft het verhaal van het Palais Idéal van Facteur Cheval nog steeds voort dankzij de vele jaarlijkse bezoekers, maar ook dankzij de recente film (2018) van de Franse regisseur Nils Tavernier: L’Incroyable Histoire du facteur Cheval (Externe link) . Met in de hoofdrol de talentvolle acteur Jacques Gamblin (Ferdinand Cheval) en actrice Laetitia Casta (zijn vrouw). Een zeer mooie langspeelfilm die de nieuwsgierigheid van het publiek naar dit opvallend atypische paleis nog versterkt.

Praktische info
Alle informatie over het Palais Idéal van Facteur Cheval (Externe link) en zijn ontwerper.
Openingstijden: het hele jaar door dagelijks geopend vanaf 9.30 uur. Uitzonderlijke sluitingen op 1 januari en 25 december. Jaarlijkse sluiting van 15 tot 31 januari.
Bezoekerstarieven: € 8 voor volwassenen, € 5 voor kinderen (6 tot 16 jaar) en € 6 voor studenten, werkzoekenden, grote gezinnen, personen met een handicap.

Adres
Palais Idéal du Facteur Cheval
Rue du Palais 8
26390 Hauterivores